Από πού πήραν το όνομά τους τα βουνά της Γης

 

Τι είναι βουνό

Ένα βουνό(  (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική βουνό(ν) < αρχαία ελληνική βουνός  ο λόφος)ή όρος(όρος < λόγιο διαχρονικό δάνειο από την αρχαία ελληνική «ὁ ὅρος» (αρσενικό με δασεία) < τὸ ὅριον (όριο) είναι ένα γεωλογικό ύψωμα της επιφάνειας της γης που ξεπερνά τα 300 μέτρα. Συνήθως το βουνό έχει μια αναγνωρίσιμη κορυφή. 

Τα βουνά καλύπτουν το 64% της Ασίας, το 36% της Βόρειας Αμερικής, το 25% της Ευρώπης, το 22% της Νότιας Αμερικής, το 17% της Αυστραλίας και το 3% της Αφρικής. Συνολικά, η επιφάνεια της Γης καλύπτεται κατά 24% από ορεινούς όγκους.[ Το 10% του πληθυσμού της Γης ζει σε ορεινές περιοχές. Οι περισσότεροι ποταμοί του κόσμου τροφοδοτούνται από ορεινές πηγές, και περισσότερος από τον μισό πληθυσμό της Γης εξαρτάται από τα όρη για υδάτινους πόρους.

Τα όρη  ήταν παλαιότερα το όρια των κρατών  

Τα βουνά  της γης  ,όπως και άλλα πράγματα ,πήραν το όνομά τους από κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους που κέντρισε το ενδιαφέρον των γύρω κατοίκων ή περιηγητών

Άλπεις

Η λέξη Άλπεις, προέρχεται πιθανότατα από την Ίνδοευρωπαική λέξη *albʰos = λευκός, υπόλευκος, αρχ.ελλ.: Άλφός, Alphos, Alfós, λατ.: Albus, λευκό, αρχ.γερ.: albiz, Κύκνος, ίσως επειδή το χρώμα του είναι λευκό, οπότε και στα Όρη δόθηκε αυτή η ονομασία, που σημαίνει ″Λευκά Όρη" (Άλπεις)-στα γαλλικά mont blanc

Άνδεις

Οι Άνδεις (από τη λέξη της γλώσσας Κέτσουα: Anti(s) = «υψηλή κορυφή») είναι η μακρύτερη οροσειρά της Γης. Καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής, με γενική κατεύθυνση βορρά-νότου.

Απέννινα

Το όνομα φαίνεται να προέρχεται από την κελτική λέξη pen, βουνοκορφή: αρχικά ανήκε στο βόρειο τμήμα της οροσειράς, από τις Θαλάσσιες Άλπεις ως την Ανκόνα και ο Πολύβιος είναι πιθανώς ο πρώτος συγγραφέας που το επεξέτεινε σε όλη την οροσειρά, μη διαχωρίζοντας ουσιαστικά τα Απέννινα από τις Θαλάσσιες Άλπεις και επεκτείνοντας το πρότερο όνομα ως τη Μασσαλία. Από τα Απέννινα όρη έχει πάρει το όνομά της μια οροσειρά της Σελήνης.

Άραράτ

•  - Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι η Κιβωτός του Νώε προσάραξε στα όρη του Αραράτ. Αυτό δεν αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο βουνό ή κορυφή, αλλά μάλλον σε μια οροσειρά μέσα στην περιοχή του Αραράτ, που ήταν το όνομα ενός αρχαίου Πρωτοαρμενικού βασιλείου, γνωστού επίσης ως Ουραρτού. Παρόλα αυτά μια ιδιαίτερη παράδοση εντοπίζει το βουνό στο Ορος Μάσις, την ψηλότερη κορυφή στην Ορεινή Αρμενία, που έτσι ονομάζεται Ορος Αραράτ. Σε αντίθεση με την Αρμενική και Ευρωπαϊκή παράδοση, η Σημιτική παράδοση τοποθετεί το βουνό στο Γιουντί Νταγκ, στην Τουρκία κοντά στο Τσίζρε. Σύμφωνα με το μεσαιωνικό Αρμένιο ιστορικό Μωυσή της Χορέν, στην «Ιστορία της Αρμενίας» του, η πεδιάδα του Αϊραράτ (ακριβώς βορείως του βουνού) πήρε το όνομά της από το Βασιλιά Αρά τον Ωραίο. Λέγεται ότι εδώ έμεινε η Ασσυρία Βασίλισσα Σεμίραμις για λίγες μέρες μετά το θάνατο του Αρα. Κατά τον Τόμσον το βουνό λέγεται Αραράτ, που αντιστοιχεί στο Αϊραράτ, το όνομα της επαρχίας.

• Αγκρί Νταγκί (Βουνό του Αγκρί) - Το Οθωμανικό Τουρκικό όνομα ήταν «Αγκούρ Νταγκ», που σημαίνει «βαρύ βουνό». Αγκρί είναι επίσης μια επαρχία στη Ανατολική Ανατολία της Τουρκίας, που πήρε το όνομά της από το βουνό το 1949. Την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το χωριό Αγκρί ονομαζόταν αρχικά Καρακιλισέ (μαύρη εκκλησία).

• Μασίς - είναι το Αρμενικό όνομα για την κορυφή του Αραράτ, ο πληθυντικός «Μασίκ» αναφέρεται ίσως και στις δύο κορυφές. Η ΄Ιστορία της Αρμενίας΄ ετυμολογεί το όνομα από ένα βασιλιά Αμασία, δισέγγονου του Αρμένιου γενάρχη Χαίκ, που λέγεται ότι ονόμασε το βουνό Μασίς από το όνομά του.

• Τσιγιαγέ Αγκιρί (πύρινο βουνό), Τσιγιαγέ Αλαφχάτ και Γκριντάξ (Κουρδικά). Αυτό το διπλό όνομα αναφέρεται στα ηφαιστειακά χαρακτηριστικά του Ορους Αραράτ. Είναι το μόνο όνομα που έχει σαφή, περιγραφική ετυμολογία, ενώ δείχνει επίσης τη διατήρηση της λαϊκής μνήμης.

• Κουχενούχ (Βουνό του Νώε) (Περσικά), επίσης επηρεασμένο από την ιστορία του κατακλυσμού, αυτή τη φορά μέσω της Ισλαμικής άποψης για το Νώε.

Άτλαντας -Αφρική

Επειδή  ο Άτλαντας τη "θεία τιμωρία" αυτή την υπέμενε με θαυμαστή και παραδειγματική εγκαρτέρηση, έλαβε το όνομα Άτλας (εκ του προσθετικού α και του τλάν = τα πάντα υπομένοντας). Το Λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη δίνει την εξής ερμηνεία ως προς την ετυμολογία της λέξης Άτλας: "...[ΕΤΥΜ. < αρχ. "Ατλας, -αντος, όνομα μυθικού γίγαντα, < ά- αθροιστ. + θ. τλο- | τλη-, από όπου και απρφ. τλή-ναι «τολμώ» (βλ. κ. τόλμη, τά-λαντο)." (σελ. 306)

Για τον λόγο αυτόν στεκόταν επί της κορυφής μεγάλου όρους της Αφρικής, το οποίο πήρε το όνομά του.

Βεζούβιος

Ο Στράβων αναφέρει ότι το Ουεσούϊον (έτσι αποκαλεί τον Βεζούβιο) ήταν σκεπασμένο με ωραίους αγρούς, εκτός από την κορυφή του, που ήταν επίπεδη, μαύρη και σκεπασμένη σπαραδικά και συνάγει το συμπέρασμα ότι το όρος ήταν κεκαυμένο, αλλά η πυρά έσβησε, εξ αιτίας έλλειψης καύσιμου υλικού.

Βραχώδη  όρη

Τα Βραχώδη όρη είναι σχετικά "νεαρά" βουνά, γιατί ο άνεμος και οι ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις δεν τα έχουν διαβρώσει. Ονομάστηκαν "Βραχώδη" όρη από τον de Saint-Pierre (1701-1755), Καναδό Διοικητή Αποικίας και δεινό εξερευνητή, όταν έφθασε εκεί ως αρχηγός αποστολής το 1752. Από γεωλογική άποψη αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο με τα βουνά της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής. Οι γεωγράφοι όμως τα διαχωρίζουν για ευκολότερη μελέτη. Το όρος αυτό έχει μυτερές κορυφές επειδή έχει δημιουργηθεί σχετικά αργά (στη γεωλογική χρονική κλίμακα) και η διάβρωση δεν έχει "στρογγυλέψει" τις άκρες τους.

 Δειναρικές Άλπεις

Οι Δειναρικές Άλπεις πήραν το όνομά τους από το Ορος Ντίναρα (1.913 μ.), μια πασίγνωστη κορυφή στο κέντρο της οροσειράς στα σύνορα Κροατίας και Βοσνίας. Η οροσειρά ονομάζεται Alpet Dinaride ή Alpet Dinarike στα Αλβανικά, Dinarsko gorje ή Dinaridi στα Βοσνιακά και στα Κροατικά, Dinarske planine ή Dinaриди στα Σερβικά, Dinarsko gorstvo στα Σλοβενικά και Alpi Dinariche στα Ιταλικά.

Ιμαλάϊα
Τα Ιμαλάια είναι η υψηλότερη οροσειρά της Γης. Βρίσκονται στην Ασία, όπου χωρίζουν την Ινδική υποήπειρο από το οροπέδιο του Θιβέτ. Ιμαλάια ονομάζεται πολλές φορές και ολόκληρο το ογκώδες ορεινό συγκρότημα που περιλαμβάνει τα κυρίως Ιμαλάια, το Καρακορούμ (Karakoram), την οροσειρά του Ινδοκούχου (Hindu Kush) και πολλές μικρότερες οροσειρές. Το όνομα Ιμαλάια προέρχεται από την σανσκριτική φράση himālaya, που σημαίνει «η κατοικία του χιονιού», hima (χιόνι) + ālaya (κατοικία)


Καρπάθια

Το όνομα "Καρπάθια" πιθανόν να προέρχεται από τους Κάρπους ή Καρπιάνους, Δακική φυλή. Σύμφωνα με το Ζώσιμο η φυλή αυτή ζούσε μέχρι το 381 στις ανατολικές πλαγιές των Καρπαθίων. Η Λέξη ίσως να προέρχεται από μια Ινδοευρωπαϊκή λέξη, που σήμαινε "βράχος". Στη Θρακική Ελληνική Καρπάτης όρος σήμαινε "βραχώδες βουνό". Οι Κάρποι ίσως να ήταν παρόμοια ή ταυτόσημη με άλλη φυλή που ζούσε στην περιοχή και ονομαζόταν Καρπόδακες, κατά κυριολεξία "Κάρποι Δάκες".

Η οροσειρά ονομάζεται Karpaty στα Τσεχικά, Πολωνικά και Σλοβακικά, "Карпати" στα Ουκρανικά, Carpați στα Ρουμανικά, Karpaten στα Γερμανικά, Kárpátok στα Ουγγρικά, Karpati στα Σερβικά και Карпати στα Βουλγαρικά.

Σε ύστερα Ρωμαϊκά έγγραφα τα Ανατολικά Καρπάθια Ορη αναφέρονταν ως Montes Sarmatici (που σημαίνει Σαρματικά Ορη). Τα Δυτικά Καρπάθια ονομάζονταν Carpates, όνομα καταγεγραμμένο για πρώτη φορά στη Γεωγραφία του Πτολεμαίου (2ος αιώνας μ.Χ.).

Καύκασος

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος στο Φυσική Ιστορία (77–79) ότι το όνομα του Καυκάσου προέρχεται από το σκυθικό kroy-khasis (λευκός με χιόνια)

Κιλιμάντζαρο  

Η αποδεκτή θεωρία  ειαι ότι αποτελείται από τη λέξη kiliman  που σημαίνει βουνό στην τοπική διάλεκτο και τη λέξη njaro  που σημαίνει  καραβάνι. Από εκεί περνούσαν τα καραβάνια  των σκλάβων.

 Λίβανου Οροσειρά

Η οροσειρά του Λιβάνου εκτείνεται κατά μήκος ολόκληρης της χώρας για περίπου 170 χιλιόμετρα, παράλληλα στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου. Η ψηλότερη κορυφή είναι το Κουρνάτ ας Σαουντά, με ύψος 3.088 μέτρα. 

Το όνομα Λίβανος προέρχεται από τη σιμιτική ρίζα lbn, που σημαίνει «λευκός», πιθανότατα αναφερόμενο στα χιονοσκεπή βουνά.

Όλυμπος


Για την ετυμολογία της ορεωνυμίας «Όλυμπος» έχουν εκφραστεί διάφορες εκδοχές (ουρανός, λαμπρός, ψηλός, βράχος κ.α.). Κατά μία εκδοχή, η λέξη Όλυμπος είναι προελληνικό τοπωνύμιο άγνωστης προέλευσης, του οποίου η αρχική σημασία θα πρέπει να ήταν απλά «βουνό με  χιόνι ή σύννεφα. Η ρίζα αlb- μας δίνει  το λευκό σε πολλές γλώσσες πχ.blanco,beo,albi,blance,bianco ,albania,αλφισμός,Άλπεις

Ουράλια

οροσειρά μεταξύ Ευρώπης και Ασίας (ο ποταμός πήρε το όνομά του από τα βουνά), αβέβαιης προέλευσης. Ίσως από το  Urala "κορυφή του βουνού" ή από τα ταταρικά ural "όριο-σύνορο

Σιέρρα Νεβάδα

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ανέφερε κατά τον πρώτο αιώνα μ.Χ. την ύπαρξη του βουνού σολάριους(ηλιακό) που βρισκόταν στα σύνορα των ρωμαϊκών επαρχιών της Ανδαλουσίας και της Ταρραγονίας περιοχών της Ισπανίας. Κατά την διάρκεια της περίοδου των Βησιγότθων ο Ισίδωρος της Σεβίλλης χαρακτηρίζει το βουνό «Oriens» (το βουνό οπού ο ήλιος λάμπει πριν από την δύση του). Στη συνέχεια αρκετοί συγγραφείς κατά την κυριαρχία του Ισλάμ το ονομάζουν «Sulayr Jabal» (Όρος του ήλιου και του αέρα) και άλλοι «Jabal-al-tay» (Χιονισμένο βουνό) για να φτάσουμε στον δέκατο όγδοο αιώνα που καθιερώνεται το σημερινό όνομα του Σιέρρα Νεβάδα-χιονισμένο βουνό

από το sierra= οροσειρά,πριόνι  και neve= νιφάδες χιονιού


Φούτζι

Τα σημερινά ιδεογράμματα (κάντζι) για το Φούτζι, 富 και 士, σημαίνουν «πλούτος» ή «άφθονος», και «άνθρωπος με κάποιο status», αντιστοίχως, αλλά αυτά είναι μάλλον χαρακτήρες ατέτζι: τα κινεζικά ιδεογράμματα επιλέχθηκαν πιθανώς επειδή οι προφορές τους ταίριαζαν ηχητικά στις συλλαβές του ονόματος και δεν φέρουν πλέον κάποια συγκεκριμένη σημασία.

Η προέλευση του ηχητικού ονόματος «Φούτζι» δεν είναι βέβαιη. Μία παλαιά λαϊκή ετυμολογία ισχυρίζεται ότι το όνομα προήλθε από το όχι + δύο, δηλ. «χωρίς δεύτερο», «απαράμιλλο». Μια άλλη, ότι προήλθε από το όχι + εξαντλούμαι, που αποδίδεται ως «ατέλειωτο, ανεξάντλητο».

Ο Ιάπωνας σοφός της Περιόδου Έντο Χιράτα Ατσουτάνε υπέθεσε ότι το όνομα προήλθε από μία αρχαία φράση που σημαίνει «βουνό σαν στάχυ ρυζιού». Ο Βρετανός ιεραπόστολος John Batchelor (1854-1944) θεωρούσε ότι είναι από τη λέξη των Αϊνού για τη φωτιά (huchi) και τη θεότητά της (huchi kamuy), θεωρία που έχει απορριφθεί από τον γλωσσολόγο Kyosuke Kindaichi (1882-1971) με βάση τη φωνητική ανάπτυξη, ενώ huchi σημαίνει στην πραγματικότητα «γριά»: Η λέξη για τη φωτιά ήταν ape και για τη θεότητα της φωτιάς ape huchi kamuy. Ο ειδικός στα τοπωνύμια Kanji Kagami υποθέτει ότι το όνομα έχει την ίδια ρίζα με μία λέξη για το ουράνιο τόξο (niji, αλλά και fuji), και ότι προήλθε από τη «μακριά και καλοσχηματισμένη πλαγιά του».

Τέλος, σε ένα κείμενο του 10ου αιώνα, γνωστού ως η «Ιστορία του Ξυλοκόπου των Μπαμπού» (竹取物語, Taketori Monogatari, γνωστό επίσης και ως «Πριγκίπισσα Καγκούγια» (かぐや姫, Kaguya Hime, 赫映), αναφέρεται πως το όνομα πρέρχεται από τη λέξη «αθανασία» (不死, fushi, fuji) και πως τα ιδεογράμματα 富士山 σημαίνουν «Βουνό (山) με αφθονία (富) σε στρατιώτες (士)». Σύμφωνα με αυτή την λαϊκή ιστορία της Ιαπωνίας, η πριγκίπισσα Καγκούγια, η οποία καταγόταν από μια πολιτεία στο Φεγγάρι, αναγκάστηκε να αναχωρήσει για εκεί εγκαταλείποντας τον σύζυγό της που ήταν ο Αυτοκράτορας της Ιαπωνίας. Πριν φύγει του παρέδωσε μια επιστολή και το «Ελιξίριο της Ζωής». Ο Αυτοκράτορας τότε διέταξε τους στρατιώτες του να πάνε στην κορυφή του βουνού που ήταν πιο κοντά στη Σελήνη και να κάψουν την επιστολή και το ελιξίριο, καθώς δεν επιθυμούσε την αθανασία. Το όρος αυτό ονομάστηκε Φούτζι, ενώ η φωτιά που άναψαν οι στρατιώτες δεν σταμάτησε ποτέ να καίει.

ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

https://www.etymonline.com/

https://www.wikipedia.org/

https://en.wiktionary.org/